बैतडी,
गत जेठ ९ गते मध्यरातीको समय । भीम नेपालीकी नातनी ५ वर्षीय शान्तीले रुदै पानी मागिन् । बेलुका भोकै सुतेकी शान्ती मध्यरातमा रुदै पानी माग्न थालेपछि भीम आत्तिए । राती झरो(खोटो भएको सल्लाको दाउरा) बालेर छिमेकीको घर गएर लोटामा पानी मागेर खुवाए ।
‘दिउँसो न्वालो(पानीको खाडाल)मा पानी भर्नै पाइएन, केही भाडाकुडा रित्याएर पानीको जोहो गरी दिउँसोको समयमा खाना पकाए, तर राती भने खान समेत पानी नभएपछि भोकै सुत्यौँ,’ भीमले भने ।
बैतडीको सिगास गाउँपालिका–६ कौसाडी टोलका भीम नेपाली गत जेठ ९ गते सधैजसोगरी बिहानै न्वालोमा पानी भर्न गएका हुन् । तर न्वालोमा आफ्नो पालो नपुगेरै पानी सकिएपछि रित्तो गाग्रो ल्याएर फर्किएपछि त्यो रात भोकै सुत्नु परेको हो ।
उनले जेठ ९ गतेमात्रै होइन जेठ १४ र २१ गते समेत पानी नपाएरै भोकै बस्नु परेको सुनाए । ‘तीन दिन पानी नपाएरै भोकै सुत्न बाध्य भयौँ, खानेपानीको साह्रै समस्या छ,’ उनले भने । आजभोली पनि वर्षा भएको बेला आकासे पानी भरेर गुजारा चलाउने गरेको उनले बताए । ‘कुनै पानीको मुहान छैन, पानी परेको समयमा घरको छतको पानी भरेर गुजारा चलाउछौँ,’ उनले भने ।
१२ दलित परिवारको बसाइ रहेको कौसाडी टोलमा खानेपानी चरम समस्या छ । खानेपानीको सुबिधा नभएका कारण जनजिवन नै प्रभावित बनेको छ । ‘करिब एक घण्टाको दुरीमा रहेको न्वालोमा पानी भर्न लाइन लाग्नुपर्छ, कहिलेकाहीँ पालो नपुग्दै पानी सकिन्छ, खान नपुग्ने पानीले कसरी करेसाबारी गर्नु, कसरी पासु चौपाया पाल्नु, उनले भने । खानकै लागि पानी भए, अरु गुजारा गरिहाल्थ्यौँ,’ अर्का स्थानीय लक्ष्मे मेजारले भने ।
लुगा सिउने र फलामको काम गर्ने उक्त टोलका दलितहरु खलो (गैह्रदलितको काम गरिदिएवाफत मागिने अन्न) मागेरै गुजारा गर्न गरेका छन् । मागेर परिवार पाल्दै आएका दलित परिवारले पानीकै अभावमा केहिलेकाही भोकै बस्नुपर्ने बाध्यता रहने गरेको छ । खानेपानीको समस्याका बारेमा सबै निकायलाई जानकारी गराएपनि कुनै सुनुवाइ नभएको त्यहाका स्थानीयहरुको भनाइ छ ।
दलित बस्तीसँगै जोडिएका ठाटीकेदार, लदौला लगायतका टोलमा पनि खानेपानीको समस्या रहेको अर्का स्थानीय संग्राम सिंह धामीले बताए । ‘दलित टोलमा धेरै समस्या छ, अन्य टोलमा पनि खानेपानीको समस्या नै हो,’ उनले भने । वर्षादको समयमा नजिकै पानीका मुल फुट्ने भएकाले समस्या नहुने गरेपनि माघ देखि असारसम्मपानीको साह्रै समस्या हुने गरेको उनले सुनाए ।
वडा अध्यक्ष तेज बहादुर साउँदले वडा नं ६ मा खानेपानी योजना निर्माणका लागि बजेट बिनियोजन नगरेको बताए । ‘यस वर्ष खानेपानी निर्माणका लागि बजेट बिनियोजन गरिएन, सडक बिद्युत र स्वास्थ्य क्षेत्रका केहि संरचना निर्माणका लागि मात्रै छ,’ अध्यक्ष साउँदले भने । गाउँपालिकाको केही शीर्षक र खानेपानी सरसफाइ डिभिजनसँग आवश्यक समन्वयमा पाइप समेत खरिद गर्न सकियो भने श्रमदानबाट खानेपानीको व्यवस्थापन गर्न सकिने अध्यक्ष साउँदले बताए ।
यता खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालयका प्रमुख कृष्ण बहादुर बोगटीले पाइप वितरण गर्दा समस्याको समाधान हुने अवस्था आए उक्त टोलमा पाइपको व्यवसथा गर्न सकिने उनले बताए । ‘गाउँपालिकाबाट योजना जानु पथ्र्याे, यहाँबाट प्रदेशका योजना कार्यान्वयन हुन्छन्, पाइप वितरण गरेर समाधान हुने भएन, त्यसको व्यवस्थापन गर्न सक्छौँ, उनले भने । मंसिर÷पुसमा सम्पर्कमा आउन उनले आग्रह गरे ।
