बाजुरा ।
पछिल्लो समय बाजुरामा खेत जोत्न हाते ट्याक्टरको प्रयोग गरिँदै आएको छ । यहाँका ९ वटै स्थानीय तहका अधिकांश कृषकहरुले हाते ट्याक्टरको सहायताले खेत जोत्ने गरेका छन् । पहिले–पहिले गोरुको भरमा खेती गर्ने यहाँका कृषकहरु अहिले नयाँ प्रविधिको प्रयोगबाट खेती गर्न थालेका हुन् ।
गोरुको सहायताले खेतबारी जोत्न बढी समयको खर्च हुने हुँदा समयको बचत र सहजताका लागि अधिकांश कृषकहरुले हाते ट्याक्टको प्रयोग गर्ने गरेका छन् । खेतबारी जोत्नका लागि गोरु र पाडाको भरपर्ने बाजुराका किसानहरु अहिले नयाँ प्रविधिसंग जोडिन थालेका हुन् ।
प्रविधिको विकाससँगै छिटोछरितो खेतीका लागि जोत्ने प्रयोजनका लागि हाते ट्याक्टर निकै सुहाउँदो र भरपर्दो रहेको बडीमालिका नगरपालिका ९ का स्थानीय शंकरबहादुर विकले बताए । उनका अनुसार, हाते ट्याक्टरको सहायताले खेत जोत्न निकै सहज हुने हुँदा पछिल्लो समय बाजुराका कृषकहरु प्रविधितर्फ आकर्षित भएका हुन् । केही वर्ष यतादेखि किसानहरुले हाते ट्याक्टरको माध्यमबाट खेत जोत्न थालेका छन् । घरघरमा गोरू पाल्न छोडेपछि प्रविधितर्फ धेकेलिनु परेको विकको भनाइ छ ।
केही वर्ष अघिसम्म यहाँका किसानले खेतबारी जोत्न एक घरमा एक गोरु अनिवार्य पाल्दै आएकोमा अहिले अधिकांश कृषकले गोरु पाल्न छोडेकोले हाते ट्याक्टरको सहायता लिनु परेको अर्का स्थानीय बडीमालिका ७ का गणेश राज तिमिल्सेनाले बताए ।
प्रविधिको विकाससँगै अहिले परम्परागत रुपमा गाईगोरु पाल्ने चलन क्रमिक रुपमा लोप नै भइसकेको छ । गोरुले जोत्ने खेतबारीमा अहिले यहाँका कुना कन्दरामा हाते ट्याक्टर पुगेको तिमिल्सेनाको भनाइ छ । हाते ट्याक्टरले जोत्न सस्तो पर्ने भएकाले पनि पछिल्लो समय किसानहरु हाते ट्याक्टरप्रति बढी आर्कषित हुन थालेका छन् ।
हाते ट्याक्टरको सहायताले खेत जोत्ने गरे पनि अहिले पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यवृद्वि भएपछि आधुनिक प्रविधिको प्रयोग गर्न थालेका किसानहरु चिन्तित बनेका छन् । कृषि क्षेत्रमा काम गर्ने कृषकहरुलाई बाजुराका स्थानीय तह तथा कृषि ज्ञान केन्द्र बाजुराले अनुदानमा सामाग्री उपलब्ध गराउन थालेपछि यहाँका अधिकांश किसानका घरमा हाते ट्याक्टर पुगेका छन् ।
गोरु पाल्ने चलन हराउँदै गएपछि किसानहरु नयाँ प्रविधिमा निर्भर हुनु परेको कृषि ज्ञान केन्द्र बाजुराका प्रमुख जसिराम साहनीले बताए । यातायात राम्रोसँग नचल्ने ठाउँमा गाईवस्तु पाल्ने गरेको भए पनि यातायातको पहुँच पुगेका अधिकांश ठाउँमा प्रविधिको प्रयोगले खेत जोत्ने गरिएको साहनीको भनाइ छ ।