Top Navigation
  • Home
  • About Us
    • इतिहास
    • पृष्ठभूमि
  • Our Team
  • रेडियो सेभेनस्टार
  • स्टार टिभि
Main Navigation
  • गृहपृष्ठ
  • प्रदेश समाचार
    • कोशी
    • मधेस
    • बागमती
    • गण्डकी
    • लुम्बिनी
    • कर्णाली
    • सुदूरपश्चिम
  • राष्ट्रिय
  • प्रदेश समाचार
  • मनोरञ्जन
  • पर्यटन
  • अन्य
    • कला/साहित्य
    • खेल
    • बिश्व
    • विचार
    • प्रतिनिधि र प्रदेश सभा निर्वाचन २०७९
  • ग्यालरी
    • फोटो ग्यालरी
    • भिडियो ग्यालरी
  • Home
  • About Us
    • इतिहास
    • पृष्ठभूमि
  • Our Team
  • रेडियो सेभेनस्टार
  • स्टार टिभि
Star Bulletine
IDML IDML
  • गृहपृष्ठ
  • प्रदेश समाचार
    • कोशी
    • मधेस
    • बागमती
    • गण्डकी
    • लुम्बिनी
    • कर्णाली
    • सुदूरपश्चिम
  • राष्ट्रिय
  • प्रदेश समाचार
  • मनोरञ्जन
  • पर्यटन
  • अन्य
    • कला/साहित्य
    • खेल
    • बिश्व
    • विचार
    • प्रतिनिधि र प्रदेश सभा निर्वाचन २०७९
  • ग्यालरी
    • फोटो ग्यालरी
    • भिडियो ग्यालरी
Search Here
विचार
  • Home
  • विचार
  • ढोँगी समाजमा महिलामाथि प्रश्नै प्रश्न
ढोँगी समाजमा महिलामाथि प्रश्नै प्रश्न
SoftNEP
SoftNEP
स्टार बुलेटिन
स्टार बुलेटिन
आइतबार, माघ १६, २०७८
ND_lxcic1duxs.jpg

 काठमाडौं  
निर्मला ढकाल  

पन्ध्र वर्ष पहिले मैले चिन्दा श्रीमानले छाडेर दुईवटा बच्चासहित दोहोरीमा गाउँदै सामान्य जीवन व्यतीत गर्थिन् । अहिले दुई चारवटा सफल व्यवसायका साथै ‘धनाढ्य महिला’का रूपमा परिचित उनी राजनीतिमा पनि टेको हाल्दै रहिछन् ।

तितो विगत र सुखद वर्तमानका खुड्किला उनैलाई थाहा होला । प्रसङ्गवश साथीले भन्नुभयो ‘पुलिस, आर्मी र नेतालाई खल्तीमा हालेर हिँड्न सक्ने खुबी भएपछि महिलालाई व्यवसायमा सफलता मिलिहाल्छ नि ।’ छोटो समयमा सफलता हासिल गर्दा पाउने ट्याग सायद अब नौलो नहोला । हाँस्दै मित्रले थपे ‘बारी खनेपछि फल लाग्नु ठूलो कुरो होइन ।’


सरकारी कार्यालयमा करारको जागिर, त्यो पनि सामान्य पदले काठमाडौंमा बीस हजारको फ्ल्याट, सवारी साधन, ब्रान्डेड पहिरन र घरमा खर्चसमेत धान्न सक्ने गरी कमाइ हुनु सबैको चासोको विषय त अवश्य हुन्छ । सरकारी कार्यालयमा ‘बाबा’ र ‘दाइ’को आशीर्वाद हुँदासम्म त असम्भव हुन्न । मित्रले कुटिल हाँसोमा उत्तर दिएकी थिइन् । सफल महिला हुनका लागि चाहिने हर पूर्वाधार उनीसँग थियो अहिलेलाई भने दुनियाँसँग उनलाई जोड्न लागि उनका हाकिमका किस्सा ।


विदेश बस्ने एक युवकले आफूलाई बारम्बार अनावश्यक तनाव दिएर पारिवारिक वातावरण बिग्रेको साथै आफूले आत्महत्या प्रयाससमेत गरेको घटना एक महिलाले सुनाइन् । औपचारिक रूपमै कानुनी उपचारमा जान चाहेकी थिइनन् तर छुटकारा पाउन भने नखोजेकी रहिछन् । बुझिहालियो, आर्थिक कारोबार हुँदै शारीरिक सम्पर्कसम्म पुगेर घटना पारिवारिक विखण्डन तर्फ धकेलिएको रहेछ ।


डिभोर्सको कुरा बाहिर आउँदा पुरुषभन्दा महिलामाथि प्रतिप्रश्न गर्छ समाज । टिकटकबाट उदाएकी स्मारिकालाई ‘लोग्ने किन छाडिन्’ भन्दै कुर्लने जमातलाई जवाफ दिन उनी रुँदै मिडियामा आउन परेको थियो । पुरुषलाई तेरो के गल्ती थियो भनेर कसैले प्रश्न गर्न चाहेन ।


जोडिँदा दुवैले आफ्नो–आफ्नो फाइदा लुटेका थिए भने अब अहिले महिलाले मानसिक तनाव बेहोर्न परेको देखियो । एउटा गल्तीले पीडित महिला आत्महत्यासम्म पुग्ने बनेको देखियो । विदेशमा रहेको युवकलाई सबक सिकाउन सहज देखिएन भने विविध कारणले गर्दा घटना बाहिर ल्याउन पनि उस्तै असहज ।


‘जुन महिलासँग भेट गर्नुभयो, उनका बारेमा चल्ने हल्ला नकारात्मक हुन्छ है, बचेर बस्नुहोला ।’ कुनै समय सामान्य चिया भेटको फोटो सञ्जालमा राखेपछिको सुझाव थियो ।


विभिन्न सम्बन्धमा जोडिएर बस्ने र पछि गालीगलौचमा उत्रने स्वभावदेखि धेरै व्यक्ति परिचित रहेछन् । आर्थिक लेनदेनबिनाको ‘क्रेजी’ सम्बन्धमा रहेको उनले स्वीकार गरेकी थिइन्, जुन मेरो सरोकारभन्दा बाहिरको कुरो थियो ।

मलाई अरूको सम्बन्धसँग सरोकार थिएन तर सम्बन्धमै रहेर भोगिसकेका व्यक्तिले चारित्रिक प्रमाणपत्र तोकिरहेका थिए, जुन मलाई नै खटपटिएको थियो । जब कहीँ कुनै कार्य नकारात्मक भएको हुन्छ भने दुई पक्ष नै बराबर दोषी हुन्छ भन्ने मलाई लाग्नु स्वाभाविक हो ।

मलाई माथि राखिएका घटनाक्रमसँग जोडिएका महिलाको सम्बन्धका बारेमा खुलाउन जरुरी थिएन । तर, एउटै कार्यमा सहभागिता जनाएका विभिन्न पक्षको भिडमा महिलाको मात्र चर्चा हुनु स्वाभाविक लागेन । यहाँ जोडिएका धेरै पात्र ‘लुकाइने’ र समाजले ‘देख्ने’ कुरा किन कम ? बहस गर्न सकिन्छ । सम्बन्ध, कुण्ठा, स्वतन्त्रता, इच्छा होस या अपराध, जब विभिन्न पक्ष समेटिन्छन्, तर दृष्टि दोषचाहिँ महिलामाथि मात्र किन ?

जब होटेलमा छापा मारेको समाचार आउँछ, यौनकर्मी होस् या सहमतिमा पुगेका जोडी, पहिलो नजर महिलामाथि नै पुग्छ । अरू त अरू पत्रकारहरूले समाचार बनाउँदासमेत साङ्केतिक चित्र पनि महिलाको नै देखाइन्छ ।

कुनै सम्बन्ध, इच्छा व्यक्तिगत हुन्छन् तर यी सबैमा एउटा पक्ष मात्र सम्मिलित हुँदैनन् । पछिल्लो समय एकाध घटनाबाहेक डिभोर्सकै कुरा बाहिर आउँदा पुरुषभन्दा महिलामाथि प्रतिप्रश्न गर्छ समाज ।

टिकटकबाट उदाएकी स्मारिकालाई ‘लोग्ने किन छाडिन्’ भन्दै कुर्लने जमातलाई जवाफ दिन उनी रुँदै मिडियामा आउन परेको थियो । पुरुषलाई तेरो के गल्ती थियो भनेर कसैले प्रश्न गर्न चाहेन ।

पुँजीवादको विकाससँगै व्यक्तिवादी प्रवृत्ति बढ्नु नौलो होइन । विवाह, परिवार, नातागोता, सम्बन्ध, सोचमा परिवर्तनसँगै समाजलाई देखाउने आवरण र आफ्नो ‘लुकाउने तत्त्व’ विकास हुन्छ । कसको पेसा के, सम्बन्ध कहाँ, कस्तो ? देखिन्छ एउटा, बनाउँछन् अर्को । लुकेको तत्त्व हेर्न आवश्यक पनि छैन, तर यो आवरणभित्र लुकेको द्वैध चरित्रमा दोष भने ‘महिला’माथि नै थुप्रिन्छ ।

एउटै भागबाट निकालेर आफूलाई पायक पर्ने स्वार्थपान गरिन्छ भने जूठो त महिला पुरुषलाई नै लाग्न पर्ने होइन र ? सामाजिक सञ्जालमा हामी निकै आदर्शवादी बन्छौँ, कानुनले पनि महिलालाई सुरक्षा दिएको छ मान्छौं । तर, जब व्यवहारको कुरा आउँछ, हामी असली ‘औकात’मा उत्रन्छौँ  । वास्तवमा तपाईँ, म र हामी निकै ढोँगी छौ । देखाउँछौँ  एउटा, हुन्छौँ अर्को ।

नेपाली समाज यौन, पैसा र अरूको जीवनशैलीमा कुण्ठा पालेको देखिन्छ । अझ महिलाको हकमा चाहिँ निर्णयात्मक र अनुशासनको ‘हतकडी’ हुनैपर्ने तर्क राख्छ समाज । ‘लोग्ने मान्छे त हो नि’ भन्नु र ‘आइमाई भएर यस्तो’ भन्नु बीचमा नजरकै दोष छ, हाम्रो सामाजिकीकरण मै खोट छ । समाजले ‘एक सफल पुरुषका पछाडि अवश्य एक महिलाको हात हुन्छ’ भन्ने उखान पटक–पटक भन्ने गर्छ । तर, त्यही समाज फेरि कुनै  पुरुष आफ्नै निजी कारणले असफल बन्यो भने पक्कै कुनै महिलालाई नै दोष दिन्छ । आफ्नै असफलताले कुनै पुरुष बिग्रियो  भने पनि महिलाले बिगारेको समेत भन्छ । समाज नै द्वैध चारित्रिक छ ।

एक पुरुष सफल हुँदा उसका पछाडि एक महिलाको हात थियो भनेर सगर्व सुनाउने र स्वीकार्ने समाजले एकजना महिला सफल हुँदा त्यो सफलताका पछाडि पुरुषहरूको नाम जोडिएको पचाउन सक्छ त ? आफ्नै लोग्नेको सहयोगमा पाएको सफलता पनि सेकेण्डरी हुन जान्छ । ‘ए लोग्नेले गराइदिएको त हो नि’ भनेर त्यसलाई सहज मूल्याङ्कन गर्नु त सामान्य कुरा भयो, त्योभन्दा बाहिर त्यसरी सहयोग गर्ने पुरुष अन्य कोही भए सोझै महिलाको चरित्रको मूल्याङ्कन गर्छ यही समाजले । 

एउटै भागबाट निकालेर आफूलाई पायक पर्ने स्वार्थपान गरिन्छ भने जूठो त महिला पुरुषलाई नै लाग्न पर्ने होइन र ? पुरुष भएकै कारण चोख्याउन मिल्ने, तर महिला भएकै कारण खोट भेटिनुपर्ने हाम्रो नजरको दोष कहिलेसम्म ? सामाजिक सञ्जालमा हामी निकै आदर्शवादी बन्छौँ, कानुनले पनि महिलालाई सुरक्षा दिएको छ मान्छौ तर जब व्यवहारको कुरा आउँछ हामी असली ‘औकात’मा उत्रन्छौँ । वास्तवमा तपाईँ, म र हामी निकै ढोँगी छौं । देखाउँछौँ  एउटा, हुन्छौँ अर्को ।

(ढकाल समाजशास्त्री हुन्) 


प्रकाशित मिति: आइतबार, माघ १६, २०७८  १९:१८
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
थप विचार
औद्योगिक उन्नतिको बाटो र सहजीकरण
औद्योगिक उन्नतिको बाटो र सहजीकरण मंगलबार, वैशाख २३, २०८२
सरकारले ई-कमर्समार्फत विश्व बजारमा हाम्रा उत्पादन पुर्‍याउने वातावरण बनाइदिनुपर्छ - अन्तरवार्ता
सरकारले ई-कमर्समार्फत विश्व बजारमा हाम्रा उत्पादन पुर्‍याउने वातावरण बनाइदिनुपर्छ - अन्तरवार्ता शनिबार, वैशाख १३, २०८२
‘ब्याजदर धेरै घट्यो, लगानी विविधीकरण गर्न पाठ सिकायो’
‘ब्याजदर धेरै घट्यो, लगानी विविधीकरण गर्न पाठ सिकायो’ शुक्रबार, माघ २५, २०८१
विद्यार्थी नेता मालको आफ्नै पार्टीलाई ७ बुँदे सुझाव
विद्यार्थी नेता मालको आफ्नै पार्टीलाई ७ बुँदे सुझाव शुक्रबार, जेठ १८, २०८१
व्यवस्था त परिवर्तन भयो तर अवस्था ?
व्यवस्था त परिवर्तन भयो तर अवस्था ? शुक्रबार, असोज १९, २०८०
अस्पतालको सइयाबाट वडाअध्यक्ष बिष्टको उपचार अनुभव
अस्पतालको सइयाबाट वडाअध्यक्ष बिष्टको उपचार अनुभव शनिबार, असार २, २०८०
Khani Bibhag Info Khani Bibhag Info
लोकप्रीय
  • Week
  • Month
संघीय सरकारबाट बैतडीका लागी करिब २ अर्बको बजेट स्वीकृत
संघीय सरकारबाट बैतडीका लागी करिब २ अर्बको बजेट स्वीकृत
योजना कार्यान्वयनमा गति दिन मन्त्री भण्डारीको निर्देशन
योजना कार्यान्वयनमा गति दिन मन्त्री भण्डारीको निर्देशन
दिगो र  समावेशी पर्यटन प्रवर्द्धन सम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय कार्यशाला काठ्माण्डौँमा सम्पन्न
दिगो र  समावेशी पर्यटन प्रवर्द्धन सम्बन्धी अन्तर्राष्ट्रिय कार्यशाला काठ्माण्डौँमा सम्पन्न
संसद् बैठक सारेर विपक्षी दलहरूसँग छलफलमा सभामुख
संसद् बैठक सारेर विपक्षी दलहरूसँग छलफलमा सभामुख
संघीय सरकारबाट बैतडीका लागी करिब २ अर्बको बजेट स्वीकृत
संघीय सरकारबाट बैतडीका लागी करिब २ अर्बको बजेट स्वीकृत
युवा सङ्घको केन्द्रीय सचिवमा बैतडीका भण्डारी दाबेदार 
युवा सङ्घको केन्द्रीय सचिवमा बैतडीका भण्डारी दाबेदार 
सुदूरपश्चिमका स्थानीय तह कर्मचारीहरूको आन्दोलन जारी  
सुदूरपश्चिमका स्थानीय तह कर्मचारीहरूको आन्दोलन जारी  
ट्रकले ठक्कर दिँदा एक जनाको मृत्यु 
ट्रकले ठक्कर दिँदा एक जनाको मृत्यु 
योजना कार्यान्वयनमा गति दिन मन्त्री भण्डारीको निर्देशन
योजना कार्यान्वयनमा गति दिन मन्त्री भण्डारीको निर्देशन
Nepal Top Nepal Top
NOC NOC
यो पनि
युनिकोडमा परिवर्तन गर्नुहोस्
युनिकोडमा परिवर्तन गर्नुहोस्
आजको विनिमयदर
आजको विनिमयदर
सुन-चाँदि
सुन-चाँदि
सेयर बजार
सेयर बजार
Contact Us सूचना विभाग दर्ता नं. 3412-2078/79
Email: [email protected]
URL: starbulletine.com
[email protected]

Phone

Marketing: 9848832403
समाचार शाखा: 095410027
Team
प्रकाशन जीत मिडिया एण्ड इन्टरटेन्मेण्ट प्रा.लि.
व्यवस्थापक अमर राज भट्टराई
सम्पादक सीपी लोहिया
सह–सम्पादक कृष्ण बिष्ट
डेस्क सम्पादक डम्बरबाबु बोहरा
Follow us on Twiitter
Like us on Facebook
Star Bulletine
© 2025 Star Bulletine. All Rights Reserved. Site by: SoftNEP

SoftNEP News Alert

अख्तियार स्वतन्त्र निकाय भएकाले वाइडबडि छानबिनमा अहिलेसम्‍म कुनै किसिमको राजनीतिक दबाब आएको छैन।स्वतन्त्र ढंगले काम गरिरहेका छौ।
सदस्यता लिनुहोस्